الف) تعریف بی‌اختیاری ادرار عبارت است از ناتوانی در کنترل دفع ادرار و می‌تواند کیفیت زندگی را شدیداً تحت تاثیر قرار دهد.

ب) انواع 1. Stress Incontinence (فشار) از دست رفتن ادرار هنگام سرفه، عطسه، ورزش شایع در زنان پس از زایمان یا در مردان بعد از پروستاتکتومی

2. Urge Incontinence (اضطراری) نیاز ناگهانی و شدید به دفع ادرار با ناتوانی در کنترل غالباً مرتبط با مثانه بیش‌فعال (Overactive Bladder, OAB)

3. Mixed Incontinence ترکیبی از دو نوع بالا

4. Overflow Incontinence پرشدن بیش از حد مثانه → نشت تدریجی ادرار علل: انسداد مجاری، نوروپاتی 5. Functional Incontinence ناشی از مشکلات حرکتی یا شناختی، نه خود مثانه 

ج) تشخیص Anamnesis: سابقه پزشکی، داروها، علائم Physical Exam: بررسی پروستات، رحم، لگن Urinalysis & Culture:

رد عفونت Bladder Diary:

ثبت دفعات و حجم ادرار Urodynamics:

ارزیابی فشار و عملکرد مثانه در موارد پیچیده 

د) درمان ۱. تغییر سبک زندگی و روش‌های غیرجراحی محدود کردن مایعات قبل از خواب مدیریت وزن و ورزش لگنی (Kegel exercises) اجتناب از کافئین و الکل

۲. درمان دارویی Stress Incontinence:

داروهای α-agonist (محدود، در مردان بعد پروستاتکتومی) Urge Incontinence / OAB:

آنتی‌کولینرژیک‌ها (Oxybutynin, Tolterodine) β3-agonists (Mirabegron) Hormonal therapy:

در زنان یائسه ممکن است درمان موضعی استروژن کمک‌کننده باشد

۳. درمان جراحی Stress Incontinence: اسلینگ اورتریال (Tension-free vaginal tape) در زنان فیکساسیون اسفنکتر مصنوعی در مردان بعد از پروستاتکتومی Neuromodulation:

تحریک عصب ساکرال برای OAB مقاوم Injection therapy:

بوتاکس داخل مثانه برای OAB مقاوم

۲. اختلالات عملکرد مثانه (Bladder Dysfunction)

الف) انواع 1. Overactive Bladder (OAB) تکرر، فوریت و گاهی بی‌اختیاری

2. Detrusor Underactivity / Hypocontractility تخلیه ناکافی → باقی‌ماندن ادرار و عفونت

3. Neurogenic Bladder ناشی از اختلال عصبی: سکته، آسیب نخاعی، MS

4. Bladder Outlet Obstruction ناشی از BPH، تنگی اورتر یا تومور

ب) تشخیص Urodynamic studies:

بررسی فشار، ظرفیت، فعالیت دترسور Post-void residual (PVR):

سنجش ادرار باقی مانده بعد از تخلیه Imaging:

سونوگرافی یا سیستوسکوپی در موارد خاص

ج) درمان Behavioral Therapy:

آموزش تخلیه منظم، محدود کردن مایعات داروها: مشابه OAB کاتترگذاری:

در دترسور هیپوکنترکتایل یا انسداد شدید

جراحی: اصلاح انسداد یا تقویت دیواره مثانه در موارد خاص